Tổn thương dây chằng chéo trước

Tổng quan về

Tổn thương dây chằng chéo trước gối (ACL)

Tổn thương dây chằng chéo là tình trạng đứt hoặc dãn của dây chằng chéo trước (ACL: anterior cruciate ligament)- một trong dây chằng chính trong gối của bạn. Tổn thương dây chằng chéo xẩy ra phổ biến trong lúc chơi thể thao bị ngưng đột ngột hoặc bị lực tác động trực tiếp, nhảy lên và tiếp đất- như bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ và trượt tuyết.

* Nhiều người nghe hoặc cảm thấy như Tiếng “pop” trong gối khi tổn thương dây chằng chéo trước xẩy ra. Gối của bạn có thể bị sưng lên, không vững và đau khi di chuyển có trọng lực.

* Tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương dây chằng chéo trước (ACL), điều trị có thể gồm nghỉ ngơi (rest) và tập vật lý trị liệu (rehabilitation) giúp bạn lấy lại sức mạnh và độ vững hoặc mổ nội soi tái tạo (thay) dây chằng bị đứt và tập vật lý trị liệu. Một chương trình tập luyện đúng sẽ giúp giảm các nguy cơ tổn thương dây chằng chéo trước (ACL).

Hình 1: Dây chằng chéo trước 

 

Triệu chứng:

Các dấu hiệu và triệu chứng của một tổn thương dây chằng chéo trước (ACL) thường bao gồm:

* Một tiếng “pop” hoặc “popping” trong gối

* Đau nhiều và mất vững khi hoạt động

* Sưng gối lặp đi lặp lại

* Mất tầm vận động của gối

* Cảm thấy mất vững hoặc vẹo gối khi đi có di chuyển có tải trọng

Khám Bác sĩ

Tìm kiếm ngay sự chăm sóc y tế nếu có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng của tổn thương dây chằng chéo trước gối của bạn. Khớp gối là một phức hợp các cấu trúc gồm xương, các dây chằng, các gân cơ và các mô khác hoạt động cùng nhau. Điều quan trọng là xác định và chẩn đoán chính xác mức độ tổn thương dây chằng chéo trước để chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Nguyên nhân

Dây chằng là dải mô liên kết mạnh kết nối các xương với nhau. Dây chằng chéo trước (ACL), một trong hai dây chằng đi qua giữa gối, kết nối giữa xương đùi (thighbone) và xương chầy (shinbone) của bạn giúp khớp gối của bạn vững.

Tổn thương dây chẳng chéo (ACL) xẩy ra tròn lúc chơi thể thao và các hoạt động thể lực làm tăng áp lực lên gối:

* Tiếp đất đột ngột và thay đổi hướng đột ngột

* Lắc gối với bàn chân trụ chắc

* Tiếp đất vụng về từ một cú nhảy

* Dừng đột ngột

* Nhận một cú đạp trực tiếp hoặc cú va chạm như một cú tắc bóng khi đá bóng

Khi dây chằng bị phá huỷ, có một phần hoặc toàn bộ dây chằng bị đứt.

Yếu tố nguy cơ

Có một số yếu tố làm tăng yếu tố nguy cơ tổn thương dây chằng chéo trước, bao gồm:

* Nữ- có thể có sự khác nhau về giải phẫu, sức mạnh cơ bắp và ảnh hưởng của hóc môn

* Vận động viên trong các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ, bóng chuyền, thể hình và trượt tuyết.

* Thiếu bảo hộ lao động

* Mang vác nặng mà không được bảo vệ đúng

* Sử dụng trang thiết bị dụng cụ tập thể thao không an toàn

* Chơi thể thao trong điều kiện mặt sân trơn trượt

Biến chứng

Người bị tổn thương dây chằng chéo trước (ACL) có nguy cơ cao phát triển thoái hoá khớp gối. Viêm khớp vẫn có thể xẩy ra ngay cả khi bạn phẫu thuật tái tái dây chằng.

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thoái hoá khớp như mức độ tổn thương sụn khớp, mối liên quan giữa mức độ tổn thương và mức độ hoạt động sau khi điều trị.

 

Phòng ngừa

Đào tạo và tập luyện thể thao đúng cách có thể làm giảm yếu tố nguy cơ của tổn thương dây chằng chéo trước. Một Bác sĩ thể thao, chuyên gia vật lý trị liệu, huấn luận viên và đội ngũ huấn luyện chuyên nghiệp trong Y Học Thể Thao có thể đánh giá, hướng dẫn và giúp bạn giảm các yếu nguy cơ. Chương trình giảm tổn thương dây chằng chéo trước bao gồm:

* Tập luyện tăng sức mạnh cơ chân, tập cơ chân ngỗng, đảm bảo sự cân bằng sức mạnh các cơ chân.

* Tập luyện sức mạnh các bộ phận nòng cốt, gồm chậu hông, đùi và bụng dưới

* Tập luyện đúng kỹ thuật và đúng tư thế gối khi nhảy và tiếp đất

* Đào tạo nâng cao kỹ thuật khi thực hiện các kỹ thuật lắc và hãm vận động, tập luyện tăng cường sức mạnh các cơ của chân, hông lưng và bụng chậu - cũng như nâng cao kỹ thuật nhảy và tiếp đất có thể giảm tối đa các nguy cơ tổn thương dây chằng chéo trước

TS.BS. LÊ NGỌC TUẤN

BV. CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH TP.HCM

VIET UC CLINIC

Địa chỉ: Số 684/5 Trần Hưng Đạo, Phường 2, Quận 5, TP.HCM